اثر تنش خشکی بر رشد، عملکرد و کیفیت میوه انار (.Punica granatum L) رقم رباب نیریز در شرایط اقلیمی خشک

انار (Punica granatum L.) یکی از مهم‌ترین محصولات باغی ایران است که بیشتر در مناطق خشک و نیمه خشک کشت می‌شود. درختان پرورش یافته در این مناطق به دلیل محدودیت منابع آب، همواره در معرض تنش خشکی قرار دارند. با هدف بررسی اثر تنش خشکی بر رشد، عملکرد و کیفیت میوه انار، این پژوهش در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد که از اقلیم خشک برخوردار است به اجرا درآمد. تیمارهای آبیاری شامل 100 درصد ظرفیت زراعی (بدون تنش)، 75 درصد ظرفیت زراعی (تنش ملایم) و 50 درصد ظرفیت زراعی (تنش شدید) بودند که در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و در چهار تکرار مشتمل بر 9 درخت در هر کرت و روی درختان جوان بارده رقم رباب نیریز اعمال شد. نتایج به دست آمده نشان داد که درختان انار با به کارگیری مکانیسم های متعدد از جمله افزایش تورژسانس سلولی با تجمع مواد اسمولیتی مثل قندهای محلول و اسیدهای آمینه‌ای چون پرولین و افزایش پتانسیل آب سلول برای دریافت آب بیشتر از خاک، حفظ رنگدانه‌های کلروفیل و کارتنوئید از طریق کنترل ظرفیت نسبی آب برگ (RWC)، کاهش سطح برگ و کاهش سطح برگ ویژه، با تنش خشکی مقابله می‌کنند. اثر تنش خشکی بر عملکرد و کیفیت میوه در مقایسه با شرایط شاخص‌های رشدی گیاه به مراتب بیشتر بود. تنش خشکی موجب کاهش عملکرد، کاهش اندازه میوه و کاهش میزان اجزای میوه از جمله آریل، هسته، پوست و آب میوه شد. تنش خشکی افزایش مواد جامد محلول (TSS)، اسیدیته قابل تیتراسیون (TA) و کاهش pH را به دنبال داشت. بر اساس نتایج این تحقیق، با توجه به مناسب کردن شرایط رویشی گیاه، عملکرد مناسب و بهبود بسیاری از عوامل کیفی میوه، برنامه‌ریزی آبیاری بر اساس رطوبت 75 درصدی خاک در طول دوره رشد گیاه با به کارگیری سیستم آبیاری تحت فشار (بابلر) در باغ‌های انار توصیه می‌شود.